Verslag gespreksavond warmtepompen

Op dinsdag 28 mei kwamen zo’n 30 inwoners en andere geïnteresseerden naar de bijeenkomst in het Natuurcentrum in Nes om in gesprek te gaan over de (on)mogelijkheden van individuele en collectieve warmtepompen voor Ameland.

(On)mogelijkheden van warmtepompen

Theo Elfrink van BDH-advies vertelde over warmtepompen. Hij legde de techniek uit. Een warmtepomp verzamelt warmte uit de buitenlucht, bodem of water, verhoogt de temperatuur met behulp van elektriciteit en geeft die warmte binnen in huis af. Hierdoor kan een warmtepomp met 1 kilowattuur aan stroom 3 tot 5 kilowattuur aan warmte maken. Er zijn ook collectieve systemen waarmee in een keer een groep woningen kan worden verwarmd.

Daarnaast vertelde Theo samen met zijn collega Guido Janssen over het onderzoek dat BDH-advies uitvoerde in opdracht van de gemeente. Wat als iedereen op Ameland een warmtepomp zou nemen? Wat doet dat met geluid en met de capaciteit van het energienetwerk? Hoe voorkomen we dat meerdere bodemenergiesystemen elkaar ondergronds beïnvloeden?

Ontwikkelingen onderzoek alternatieven voor aardgas

Luc van Tiggelen (programma manager duurzaamheid van gemeente Ameland) en Erwin de Boer (energieadviseur gemeente Ameland) vertelden over de laatste ontwikkelingen in het onderzoek naar alternatieven voor aardgas. Dit gebeurt aan de hand van vier scenario’s. Dit zijn:

1. Hoge temperatuur warmtenet met diepe geothermie als bron
2. Waterstof in gasleiding met diepe geothermie als bron
3. Elektrificatie met warmtepomp met de buitenlicht of bodem als bron
4. Elektrificatie met warmtepomp met bodem of oppervlaktewater als bron

Het streven is om in 2024 duidelijkheid te hebben over diepe geothermie; of en hoe het een haalbaar, betaalbaar en betrouwbaar alternatief kan zijn voor aardgas. Meer inzicht ten aanzien van scenario 3 en 4 volgt daarna. Er is al bekend dat het scenario met waterstof niet haalbaar is (te kostbaar).

Presentaties

De presentaties gemist of nog eens terugzien? Bekijk deze via onderstaande links.

Presentatie gemeente Ameland

Presentatie BDH-advies

Besproken vragen en antwoorden

Tijdens de avond zijn verschillende vragen gesteld en kwamen diverse ideeën naar voren. Hieronder vindt u op hooflijnen de inhoud en vragen en antwoorden die besproken zijn.

Hoe komt het dat de ene warmtepomp meer geluid maakt dan de andere?

Een hybride warmtepomp en een volledig elektrische warmtepomp op buitenlucht hebben meestal een buitenunit. Die lijkt op een airco. De ventilator en compressor van deze buitenunit maken geluid als de warmtepomp draait. Hoe hoger het vermogen van de warmtepomp, hoe meer geluid de buitenunit produceert.

Het geluid wordt mede bepaald door:

1. Het geluidsvermogen (decibel) van de warmtepomp. Dit staat op het energielabel. TIP: Kies bij aanschaf voor een stille warmtepomp.
2. Is het een modulerende warmtepomp of niet. Een modulerende warmtepomp kan op lagere toeren werken. De compressor en ventilator draaien dan ‘op een lager pitje’ en maken daardoor minder geluid.
3. Maakt de warmtepomp gebruik van een buffervat? Dat helpt ook tegen vaak aan- en uitschakelen van de warmtepomp. In het buffervat zit een voorraadje warm water voor de verwarming (cv). De warmtepomp hoeft daardoor minder vaak aan te slaan. Het rendement en levensduur worden hierdoor verbeterd.
4. Hoe groot is de buitenunit? Een groter model buitenunit heeft een grotere ventilator die minder hard hoeft te draaien en daardoor wat minder geluid maakt.
5. Is er een geluiddempende ombouwkast geluidsabsorberende laag tussen de warmtepomp en muur. Heb je een vergunning nodig voor een bodemwarmtepomp? Voor een woning met een warmtepomp met een gesloten bron is het verplicht om hier melding van te maken bij de provincie. Dat gaat via www.omgevingsloket.nl

Hoe diep liggen de leidingen bij een horizontale bodemwarmtepomp?

Op zo’n 2 meter diepte.

Hoe kijken jullie aan tegen airco’s die kunnen koelen en verwarmen?

Een airco is een lucht-lucht warmtepomp. Het is een andere manier van verwarmen dan met bijvoorbeeld radiatoren: de airco blaast de lucht uit. Niet iedereen vindt dat prettig. Het is wel de snelste manier van verwarmen.

Welk systeem van warmtepompen is nu het beste als het om heel Ameland gaat?

Ieder systeem of combinatie van verschillende systemen heeft zowel voor- als nadelen. Dat is de conclusie uit het onderzoek van BDH-advies dat zij in opdracht van gemeente Ameland uitvoerden. Er wordt nog gewerkt aan een nadere vergelijking van business cases van warmtepompen. Vooral bij individuele warmtepompen is duidelijk dat het energienet overbelast raakt. Gemeente Ameland neemt de onderzoeksresultaten over warmtepompen mee in het grotere onderzoek naar alternatieven voor aardgas. Dit doet de gemeente aan de hand van vier scenario’s. Het streven is om in 2024 in ieder geval voor diepe geothermie duidelijk te hebben of en hoe het een haalbaar, betaalbaar en betrouwbaar alternatief is voor aardgas.

Op Ameland is veel zonne-energie. Met een warmtebuffer kunnen we daar zowel in de zomer als in de winter van profiteren. Onderzoeken jullie de mogelijkheden van een warmtebuffer ook?

Momenteel kijken we naar de opwek en distributie van warmte over het eiland. Wanneer het interessant is om daar buffering bij te gebruiken zullen we dit zeker meenemen in het totaalplaatje. De gemeente onderzoekt de alternatieven voor aardgas. Hoe lang duurt het nog? De gemeente onderzoekt de alternatieven voor aardgas aan de hand van vier scenario’s. Het streven is om in 2024 voor diepe geothermie duidelijk te hebben of en hoe het een haalbaar, betaalbaar en betrouwbaar alternatief kan zijn voor aardgas.

Is de second opinion naar aardwarmte al uitgevoerd?

Dit loopt. Om met diepe geothermie aan de slag te mogen is een zogenoemde Aanvraag zoekgebied aardwarmte nodig. Onderdeel van die vergunningsaanvraag is ook een second opinion door onafhankelijke experts. De uitkomsten van de aanvraag zullen we t.z.t. delen. Samen met de uitkomsten van het onderzoek naar de haalbaarheid en betaalbaarheid van een warmtenet en -bedrijf én inzichten op de andere scenario’s kunnen we de afweging maken of diepe geothermie een reële optie is voor Ameland.

Kijken jullie ook naar voorbeelden van bijvoorbeeld aardwarmte zoals in de Wieringermeer?

Ja. Daar zijn we zo’n 10 jaar geleden al geweest en we houden de ontwikkelingen elders in Nederland en daarbuiten in de gaten. Uiteraard mag u uw ideeën altijd met ons delen door te mailen naar duurzaamameland@ameland.nl

Er komen steeds nieuwe technologieën die mogelijk ook uitkomst kunnen bieden voor Ameland. Hoe gaan jullie daar mee om?

We houden de ontwikkelingen in de gaten en staan open voor uw ideeën. Uiteraard mag u uw ideeën en suggesties altijd met ons delen door te mailen naar duurzaamameland@ameland.nl

Staat er met warmtetechniek ook een proefproject op de rails om ervaring op te doen?

Gemeente Ameland werkt via het Europese project Nessie aan het vergroten van het personeelsbestand van Installateurs en het versnellen van de benodigde vaardigheden. Onderdeel daarvan is het installeren van thuisaccu’s op Ameland. Zodra dit verder is uitgewerkt maken we dit kenbaar. De verwarming in het nieuwe woon-zorgcomplex Ambla zal worden voorzien door verschillende bodembronnen. Hier moet een warmtebedrijfje voor worden opgezet om de warmte te kunnen afrekenen. De inzichten en ervaringen hiermee betrekken we in het onderzoek naar alternatieven voor aardgas.